مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش راهکارهای اجتماعی کردن مبارزه با اعتیاد و موادمخدر را تشریح کرد.
به گزارش روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ دکتر نادر منصور کیایی در گفتگو با پايگاه اطلاع‌رساني ستاد درباره راهکارهای اجتماعی کردن مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر به‌عنوان یکی از سیاست‌های وزیر کشور و دبیرکل ستاد گفت: معتقدم یکی از راهکارهای مهم مبارزه با اعتیاد و آسیب های اجتماعی، اجتماعی کردن موضوع است. این رویکرد، سابقه طولانی در سایر کشورها و همینطور در سازمان‌های بین‌المللی دارد و در موضوعاتی مانند مبارزه با ایدز، مبارزه با دخانیات و بسیاری از موضوعات بهداشتی، زیست محیطی، بیماری‌ها و موضوعات مشابه دیگر از این رویکرد استفاده شده است.
وی افزود: وزارت آموزش و پرورش نیز این دیدگاه را یکی از شیوه‌های موثر می‌داند و مدتی است که موضوع «راه‌اندازی نهضت فرهنگی پیشگیری در مدارس کشور » برای مبارزه با آسیب‌های اجتماعی را مطرح کرده‌ایم و برای این منظور، وزیر آموزش و پرورش و معاون تربیت بدنی و سلامت ایشان، یکی از انتظاراتشان از دفتر مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی را استقرار همین رویکرد اعلام کرده‌اند.
کیایی در خصوص اینکه مبنا و چارچوب نظری این رویکرد چگونه قابل تحلیل است؟ عنوان کرد: ریشه نظری این رویکرد ، در مدل های مربوط به مدیریت تغییرات اجتماعی است. در گذشته ، تنها روانشناسان اجتماعی از این رویکردها استفاده می کردند، بعنوان مثال در تحلیل و هدایت رفتارهای اجتماعی در موضوعاتی مانند مبارزات انتخاباتی از آن استفاده می کردند ، اما در حداقل یک دهه گذشته ، این رویکرد بسیار توسعه پیدا کرد و علاقه پژوهشگران و برنامه‌ریزان به آن بیشتر شد. این در حالیست که موضوع مدیریت تغییرات اجتماعی ، مثل بسیاری از موضوعات و شاخه های علمی ، چند رشته ای شده است.
وی نمونه بارز چارچوب نظری چندرشته ای برای مدیریت تغییرات اجتماعی را « بازاریابی اجتماعی » عنوان کرد که از یافته های علمی رشته های مختلف جامعه شناسی ، روانشناسی اجتماعی ، مطالعات فرهنگی ، رسانه ها ، روانکاوی و شاخه های مشابه دیگر استفاده می‌کند. بازاریابی اجتماعی ، بارها برای مدیریت تغییرات اجتماعی استفاده شده و نتایج خوبی هم از آن کسب شده است.
مدیرکل دفتر مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش در توضیح بیشتر گفت: در واقع بازاریابی اجتماعی ، رویکردی برای استفاده از شیوه های بازاریابی تجاری برای مقاصد اجتماعی و به عبارتی روشن تر برای مدیریت تغییرات اجتماعی است.
وی افزود: وقتی از جمله معروف بازاریابی اجتماعی استفاده می کنم به این معناست که « هر پیامی را می توان مانند صابون فروخت. » و منظور این است که رفتارهای دلخواه اجتماعی را می توان بصورت یک پیام جذاب درآورد و آن را عرضه کرد. در این صورت ، برای این که این پیام مورد استقبال قرار گیرد ، چند نکته مهم باید مورد توجه قرار گیرد. اول این که باید مانند یک کالا ، جذاب باشد و بسته بندی جذاب هم داشته باشد. دوم این که ، به مخاطب باید مانند یک مشتری نگاه کرد ، یعنی این که باید به مزیت ها ، علایق و انگیزه ها و به نحوه جذب و خشنود کردن وی توجه کرد.
کیایی تصریح کرد: معمولا در رویکردهایی مانند بازاریابی اجتماعی که برای مدیریت تغییرات اجتماعی، از جمله در زمینه اجتماعی کردن مبارزه با اعتیاد و موادمخدر بکار می روند ، به چند نکته باید توجه کرد. نکته اول ، حساس سازی جامعه است که برای این منظور ، معمولا از شیوه هایی چون کمپین استفاده می شود. کمپین ها با شیوه های مختلف رسانه ای و فرهنگی اجرا می شوند. در این کمپین ها ، معمولا حضور چهره های مرجع اجتماعی ، نقش مهمی می‌توانند ایفاء کنند.
وی ادامه داد: نکته دوم ، آموزش و آگاهسازی است. برای این منظور ، حجم بزرگی از پیام های آموزشی به مخاطبان منتقل می شود و مزیت های تغییر مورد نظر ، در بین آنها ترویج و تاکید می شود و مهارت ها و تجربیاتی که می تواند موجب تغییر شود به آنها آموزش داده می شود و نکته سوم ، جلب مشارکت اجتماعی ، بویژه از طریق همراه کردن کسانی است که می توانند رهبری تغییرات و مدیریت تغییر را به عهده بگیرند. همچنین پایدار کردن تغییرات نکته دیگر اجتماعی‌کردن بحث اعتیاد است لذا اجتماعی کردن مبارزه با اعتیاد ، باید بصورت یک فرایند درازمدت صورت گیرد و تغییرات کوچک ایجاد شده مورد تشویق و ترغیب قرار گیرند.
وی با اشاره به برنامه‌های موزش و پرورش برای اجتماعی کردن مبارزه با اعتیاد گفت: ما چند اقدام را در دست اجرا داریم. گام اول ، اجرای یک کمپین فرهنگی در مدارس است. در قالب این کمپین ، نمایشگاه هایی را در سطح مدارس برگزار می کنیم و برای افزایش تاثیرگذاری این نمایشگاه ها ، مسابقه ای فرهنگی هم برای دانش آموزان برگزار می‌کنیم.
به گفته وی یکی دیگر از برنامه‌های آموزش و پرورش انتشار و توزیع مجموعه ای از محصولات فرهنگی کوچک را در سطح مدارس و برای سه گروه خانواده ها ، کارکنان و دانش آموزان است که مهارت های لازم را به آن ها آموزش می‌دهد و برگزاری گسترده جشنواره‌ها و فعالیت های متنوع فرهنگی در سطح مدارس است که یک نمونه بارز آن، جشنواره نوجوان سالم است که تصمیم داریم در سال تحصیلی آینده ، بصورت درون مدرسه ای برگزار شود.
وی اظهار کرد: تشکیل شبکه اجتماعی از نوجوانان به ویژه آنان كه در جشنواره نوجوان سالم حضور فعالی داشته اند و می‌تواند بازوی توانمندی برای استراتژی اجتماعی کردن مبارزه با رفتارهای پرخطر ، از جمله سوء مصرف مواد و اعتیاد در بین سایر نوجوانان باشد و یکی دیگر از اقدامات آموزش و پرورش در اجتماعی کردن اعتیاد است.
کیایی خاطرنشان کرد: رویکرد اجتماعی کردن مبارزه با موادمخدر و اعتیاد ، یکی از استراتژی هایی است که به همان اندازه که می تواند منجر به ایجاد یک عزم ملی در زمینه پیشگیری از اعتیاد شود ، در عین حال ، به همان اندازه نیز به همین عزم ملی نیاز دارد. بنابراین ، اگر اقشار مختلف اجتماعی ، همینطور خانواده ها ، رسانه ها و خود نوجوانان و جوانان ، به این رویکرد بپیوندند و برای موفقیت و پایدارسازی آن تلاش کنند ، می توانیم چشم انداز درخشانی برای مصون سازی جامعه در برابر خطر موادمخدر ، اعتیاد و سایر آسیب های اجتماعی ترسیم کنیم.
وی در در عین حال ، به مدیران ، سیاستگزاران ، برنامه ریزان و فعالان این رویکرد نیز توصیه کرد: که « اجتماعی کردن مبارزه با اعتیاد و موادمخدر » را در قالب چارچوب‌های فنی و با تکیه بر تجربیات و ابتکارات موفق ، طراحی، برنامه‌ریزی و هدایت کنند.
منبع خبر: روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر93.2.15